"1919-1933"ten Bir Parça

 

O günlerde bir ünlü ayak bastı Samsun'a,

Yürüdü etrafında ümitler suna suna.

Bu, ateşler içinde geçip gelmiş bir erdi,

Göğsünde toplanmıştı milyonla Türk'ün derdi,

Bu milyonla dert ona veriyordu başka hız,

Yürüdü arkasında genç, ihtiyar, kadın, kız.

 

O kimdir? Bakışları deniz kadar yumuşak,

Saçı güneşi emmiş bir demet altın başak.

O kimdir? Bir milletin sesi vardı ağzında,

Ondört milyonun nabzı çarpıyordu nabzında.

O kimdir? Geçtiği yer dönüyor gün vurmuşa,

Can veriyor sararmış ota, yaralı kuşa.

 

O kimdir? Gözlerinde bir tılsım gizleniyor,

Bastığı topraklarda bahar filizleniyor.

Alev saçlı bir volkan bazı bir dağ başında,

Bazı beliriyordu bir damla göz yaşında.

Güneşten birer oktu ondan gelen her emir,

Bu okların altında eriyor dağ, taş, demir

O kimdir? Milyonla Türk birleşip bir tek olmuş,

Yıkılan memlekete kolları destek olmuş.

 

Öz yurdun içlerinde düşman kurarken pusu,

Bir yandan da yürüdü Halife'nin ordusu.

Birisi gökyüzünden bombalar atıyordu,

Biri elinde salip, biri elinde Mushaf,

İçli dışlı düşmanlar geliyorlardı saf saf.

Bunların karşısında göğsü açık bir azim,

Süngüye, topa karşı diyordu: Zafer bizim!

 

Bunların karşısında ikişimşekli nazar

Diyordu: Bu topraklar size olacak mezar!

Vatan sürüklenirken bir uçurum ucuna,

Dağılan kuvvetleri topladı avucuna.

Topladı avucuna yıldırımı, şimşeği,

Yoktan var ediyordu Tanrı gibi her şeyi.

Kurşunlar gülle oldu, sopalar süngü oldu,

Sınırlar baştan başa bir çelik örgü oldu.

Şimşek yüklü bulutlar ufku kaplarsa nasıl

Bir süngü ormanıyle dağlar doldu muttasıl.

Bir kale heybeti var vatanın her taşında,

Her işin başında O, her iş O'nun başında

 

Faruk Nafiz ÇAMLIBEL

Ağıt

 

"Tanrı'yı düşündü de kendisi gibi yüce

Türk, göğe Tanrı dedi seni görmeden önce

Yeryüzünde bu adı yalnız dağlara verdi."

 

Göçen bir ordu değil, bir milletin başbuğu,

Bu millet Türk milleti, gökten alındı tuğu!

Suçunu gizlemesin kızıl günahkâr doğu.

 

Işıklar yanmaz ola; gün, ay yasa bata Türk,

Ey tanrı milletinin en büyüğü Atatürk!.

 

Ne tat kaldı acunun baharında, güzünde;

Ne heybet var gökünde, ne ışık gündüzünde,

En büyük gücü sendin Tanrı'nın yer yüzünde,

 

Dağlar, taşlar ağlaya; gün, ay yasa mata Türk

Ey tanrı milletinin en büyüğü Atatürk!.

 

Destanını haykırdım bu yurda âşık diye,

Dünya Türk'e, Türk ona acısın yazık diye,

Tanrı kıskandı seni, kendinden ışık diye.

 

Gözler yoluna dala; gün ay yasa bata Türk,

Ey tanrı milletinin en büyüğü Atatürk!.

 

Ne doğudan sel gibi kopan Atillâ, Cengiz,

Sana eş olamadı ne yel, ne dağ, ne deniz,

Bunak din büyükleri!. Nerede mahşeriniz?

 

Yedi kat gök yıkıla, gün, ay yasa bata Türk,

Ölüm olam kavuşam sana nola Atatürk!.

 

Şükrü KURGAN

ASIRLARCA

 

- Dünyanın en büyük ölmezine -

 

UFKUNDA DOĞACAĞIM, UFKUNDA BATACAĞIM,

ASIRLARCA YAZSAM HEM SENİ ANLATACAĞIM.

BEN DE GİYERSEM EĞER BİR GÜN DEHÂ TACINI

"İSTERSEN ÇİĞNE" DİYE ÖNÜNE ATACAĞIM.

 

SÖNDÜĞÜNÜ GÖRSEM DE BİN "MEŞALE EMEL"İN

EBEDİYET YOLUMUZ, ÖYLE ELİMİZDE ELİN...

AK DÜŞEN SAÇLARINLA NUR KATTIĞIN HEYKELİN

HAMURUNA HARÇ DİYE KANIMI KATACAĞIM.

 

YANSAM DA MASALLARIN "ASLI - KEREM"İ GİBİ,

BU AŞK ÖLMEZ ÖYLE HER GÖNÜL VEREMİ GİBİ.

ŞÖHRETİN OKYANUSLAR AŞARKEN GEMİ GİBİ,

BEN DALGA GİBİ AYAK UCUNDA YATACAĞIM...

 

ASIRLARCA YAZSAM HEP SENİ ANLATACAĞIM.

 

Behçet Kemal ÇAĞLAR

 

Fazıl Hüsnü DAĞLARCA

ATATÜRK

 

Üstümüze gece gündüz kol geren,

Bize güzel iyi günler gösteren,

Türk iline yeni baştan can veren

Kimdir diye sorarlarsa: Atatürk.

 

Yurdumuzu aydınlatan sabahlar,

Düşmanlara korku veren silâhlar,

Tersaneler, fabrikalar, tezgâhlar

Göze çarpan her ne varsa: Atatürk.

 

Tanrı gibi görünüyor her yerde

Topraklarda, denizlerde, göklerde:

Gönül tapar kendisinden geçer de

Hangi yana göz dalarsa: Atatürk.

 

Babasından önce onun adını

Öğretiyor oğluna Türk kadını,

Ondan aldık yaşamanın tadını,

Bahtiyarız, bahtiyarsa Atatürk.

 

Faruk Nafiz Çamlıbel

ATATÜRK İÇİN

 

Tuttun elimizden çıktık sefere,

Kurtardık vatanı, milleti Atam.

Serdik kör denilen talihi yere,

Zaferdir savaşın nimeti Atam.

 

Dağlar altımızda at oldu bizim.

Sen dedin:-Uyan Türk! Açıldı gözüm.

Sakarya suyundan yununca yüzüm,

Bilindi Türklüğün kıymeti Atam.

 

Duyarım, dalgalar sahili döğer,

Sen sade bir "Paşa" olaydın eğer

Yine kalbimizde alacaktın yer,

Sensin bu vatanın ziyneti Atam.

 

Bir eşin varmıydı civanmertlikte?

İyi ettik sana "Ata" dedik te;

Sevgin göğsümüzde, eller tetikte,

Sendin bize Tanrı himmeti Atam

 

Her Türk olan "Atam" der de tutuşur,

İşitir emrini derdi yatışır;

Kâfi bu teselli ona yetişir;

Sana lâyık olmak niyeti Atam.

 

Osman ATİLLA

ATATÜRK'TEN SON MEKTUP

 

Siz beni hâlâ anlayamadınız,

Ve anlayamayacaksınız çağlarca da,

Hep tutturmuş "yıl 1919, Mayısın 19'u" diyorsunuz,

Ve eskimiş sözlerle beni övüyor, övünüyorsunuz.

 

Mustafa Kemal'i anlamak bu değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil.

 

Bırakın o altın yaprağı artık,

Bırakın rahat etsin anılarda şehitler,

Siz bana neler yaptınız ondan haber verin,

Hakkından gelebildiniz mi yokluğun, sefaletin,

 

Mustafa Kemal'i anlamak yerinde saymak değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil.

 

Bana muştular getirin bir daha,

Uygar uluslara eşit yeni buluşlardan;

Kuru söz değil iş istiyorum sizden anladınız mı,

Uzaya Türk adını Atatürk kapsülüyle yazdınız mı,

 

Mustafa Kemal'i anlamak avunmak değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil

 

Hâlâ o acıklı ağıtlar dudaklarınızda,

Hâlâ oturmuş 10 Kasımlarda bana ağlıyorsunuz,

Uyanın artık diyorum, uyanın, uyanın,

Uluslar, fethine çıkıyor uzak dünyaların.

 

Mustafa Kemal'i anlamak göz boyamak değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil

 

Beni seviyorsanız eğer ve anlıyorsanız,

Laboratuvarlarda sabahlayın, kahvelerde değil,

Bilim ağartsın saçlarınızı, kitaplar,

Ancak böyle aydınlanır o sonsuz karanlıklar.

 

Mustafa Kemal'i anlamak ağlamak değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil.

 

Demokrasiyi getirmiştim size, özgürlüğü

Görüyorum ki hâlâ aynı yerdesiniz hiç

ilerlememiş;

Birbirinize düşmüşsünüz halka eğilmek

dururken,

Hani köylerde ışık, hani bolluk, hani kaygısız

gülen,

 

Mustafa Kemal'i anlamak işitmek değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil.

 

Arayı kapatmanızı istiyorum uygar uluslarla,

Bilime, sanata varılmaz rezil dalkavuklarla,

Bu vatan, bu canım vatan sizden çalışmak ister,

Paydos öğünmeye, paydos avunmaya, yeter,

yeter,

 

Mustafa Kemal'i anlamak aldatmak değil,

Mustafa Kemal ülküsü sadece söz değil.

 

Halim YAĞCIOĞLU

ATATÜRK'Ü DİNLERKEN

 

Yay yine gerilmede, fırlayacak yine ok;

Yine vatanımızın yeryüzünde eşi yok;

Bozkurt, Ergenekon'u yeni delmiş gibidir:

Her biri ihtiraını seyre gelmiş gibidir.

Kalpler ellerde çarpar gibi alkış kopuyor;

Her ruh bir tutam ışık ve her göz bir damla kor:

En büyük, en sevgili, en genç, en mert geliyor;

Dünya imtihanını veren tek fert geliyor;

Kürsüye her çıkışta, Türk daha yükselecek...

Dinle: Her cümlesinde doğuyor bir "gelecek";

Aslan, insan ve Tanrı bir arada bu başta...

Kıvılcımlar doğuyor bastığımız her taşta,

Önümüzde mesafe ve zaman çökmekte diz;

Bir İnönü azmiyle ardındayız hepimiz...

Yerine getirmeye yeni dileklerini,

Koymuş on yedi milyon, yola yüreklerini,

"Marş! Marş!" Öz yurdu fethe!" Şimdi manen, yeniden:

Deliyor dağı taşı öncümüz gibi tren,

Fabrikalar kalemiz, kanallar siperimiz

Ve bu fetih olacak bizim şaheserimiz...

 

Behçet Kemal ÇAĞLAR

GAZİ DESTANI

 

Gücüm yetse keşke yazsam bir destan

Okunsa istekle nihayete dek

Başımızda her gün o Başkumandan

Methini söylerim kıyamete dek

 

Onunçün açılır sümbül menekşe

Cihanda adını söyler her köşe

Nüfuzu yürüdü dağ ile taşa

Methini söylerim kıyamete dek

 

On yılda yüzlerce yılı aştırdı

Şanlı geçmişleri deşti deştirdi

Okuyup yazmayı kolaylaştırdı

Methini söylerim kıyamete dek

 

Varsın geçsin benim yaşım yetmişi

Son on yılda gördüm en büyük işi

İster er meydanı böyle er kişi

Methini söylerim kıyamete dek

 

Geçit tünel oldu her çetin kaya

Şimdi tirendeyiz yürürdük yaya

Dünya imreniyor Gazi Paşa'ya

Methini söylerim kıyamete dek

 

 

Sohbetinin doyum olmaz tadına

Odur haklarını veren kadına

Aşık Hasan derler benim adıma

Methini söylerim kıyamete dek

 

Arık toprağa yaslanı yaslanı

Sığır güderken yazdım ben bu destanı

Nasıl methedeyim böyle aslanı

Methini söylerim kıyamete dek

 

Âşık HASAN

GAZİMİZE

 

Büyük küçük her ferdi asırlarca bu yurdun

Emekleyip dururken köhne izler üstünde;

Sen o kartal pençenle tutup bizi uçurdun

Aşılamaz ne dağlar, ne denizler üstünde.

 

Kurur senin nurunla izleri gözyaşının,

Düşmanları titretir çatılışı kaşının.

Bir güneş tesiri var o ilâhi başının

Karanlıklara düşmüş ümitsizler üstünde.

 

Sen çürümüş, dağılmış bir cesede can kattın:

Mezarından çıkarttın, semalara fırlattın;

Yeni baştan şerefli bir âlemi yarattın:

Bu derece hakkın var senin bizler üstünde.

 

Titriyor İstanbul'un sevinçle her bucağı,

"Gel!" diyor bir el gibi sana vatan sancağı;

Kapanıp öpmek için basacağın toprağı,

Bütün şehir bekliyor seni dizler üstünde.

 

Orhan Seyfi ORHON

HAVZA YOLLARINDA MUSTAFA KEMAL

 

Mahmur dağın başında bir duman, bir duman,

Mustafa Kemal'in başında daha bir duman

Dağ düşünür gündüz gece başından duman gitmez,

Mustafa Kemal düşünür gündüz gece başından duman gitmez,

 

Dağların başında duman eksik olmaz,

Soy yiğidin başından duman eksik olmaz.

Mahmur dağının dumanlarına baktı da dedi.

Mustafa Kemal, Köroğlu olmak ne güzel şu dağlarda,

Tutmak gece gündüz denizlerin yolunu, yol vermemek,

Üşümek, ateş yakmak, yola düşmek ne güzel,

Bölmek orta yerinden gemilerin getirdiği güneşi,

Bir sana bir bana vermek ne güzel!

 

Çakal dağının eteğine vardı ki Mustafa Kemal,

Vakit alaca karanlık, dağın eteğinde bir kahve,

Kahvede düze inmiş eşkıyalar, Karadeniz uşakları,

Kaynıyor Erzurum işi semaver, çay demleniyor.

Uyanmış su, gözleri adamların, susuz gözleri sıcak,

Mustafa Kemal baktı, tanıdı, hepsi halk.

 

Oturdular, hep beraber çay içtiler,

Ordan burdan, dereden tepeden konuştular,

Sabah güneşi gelip bağdaş kurdu bir yana,

Yarı karanlıktı yüzleri birden aydınlandılar,

Acı çekmiş, susamış, dağ çizgileri sert

Mustafa Kemal'in gözlerinde tek tek ışıdılar.

 

Çıktı kavak yaylasına "oh!" dedi, Mustafa Kemal,

Ölmez be, insan bu vatanı sevince,

Halk kokusudur, güller çimenlerden gelir,

Ovaları sürenler aşağıda, ormanlarda bıçkı sesleri,

Dağılmış Mahmur dağının dumanları

Çekip cümle türküleri bir dere ışıltısıyla akar.

 

Havza'ya vardım ki, kulağımızı koyalım bir,

Bağımsız yaşamak diyelim bir, dinle ne ses verir?

Havza pazarına inmiş allı morlu köylüler,

Çıkarlar ormanlardan gizli gizli çağıralım, bir,

Gelirler toplanırlar ateşimize, onlar için yaktık,

Özgür yüreklerin soluğunu üflesinler bir.

 

Sevelim dedi, Mustafa Kemal, sevelim bir,

Selâm verelim bir, selâm alalım bir,

Halk olmak ne güzel şeydir arkadaşlar,

Şu sabah çayını içelim bir, kardeşçe sıcak.

Yüzümüzü yunalım şu dereden bir,

Sonra kursunlar darağacını kavgamıza,

Asarlarsa assınlar bizi düşlerimizden!

 

Ceyhun Atıf KANSU

İSTİKLÂL SAVAŞINDA MUSTAFA KEMAL

 

Şöyle bir doğruldu Mustafa Kemâl

Kıratının üstünde göklere doğru

Dağlar arasından yükselen

Tunçtan bir heykele benziyordu.

 

Bakışları vardıkça mesafeler ötesine

Belliydi kaynaştığı gözlerinde

Masmavi okyanus dalgalarına benzer

Düşünce dalgalarının,

 

Zafer, diyordu da başka bir şey demiyordu,

Yüzünün bütün çizgileriyle bu kahraman

Hissetmişti zaferin kokusunu kırat bile

Yerinde duramıyordu.

Mağrurdu diğer atlara karşı

Bir Mustafa Kemâl taşıdığında üstünde

Dünyalara bedel.

 

Bir bakışı vardı tepelerden ovalara

İnan bir bakışı Mustafa Kemâl'in

Peşinden yürüyordu binlerce kahraman

O'nun zafere inandığı kadar zafere inanan binlerce insan.

 

Şöyle bir doğruldu kahramanlar kahramanı

Kıratının üstünde göklere doğru

Sabah oluyorken güneşin ilk ışıkları altında

Tunçtan bir heykele benziyordu.

 

Sabih ŞENDİL

MUSTAFA KEMAL

 

- Dağ başını efkâr almış,

Gümüş dere durmaz akar, -

Gözyaşından kana kesmiş gözlerim:

Ben ağlarım, çayır ağlar, çimen ağlar.

Ağlar - ağlatır: Cihan ağlar,

Mızıkalar iniler; ırlam - ırlam dövülür,

Altmış - üç ilimiz: Altmış - üç yetim.

Yıllar gelir - geçer: Kuşlar gelir -geçer,

Her geçen, seni bizden parça -parça götürür.

Mustafa'm! Mustafa Kemal'im!

 

Diz dövdüm:

Gözlerim şavkı gitti Sakarya'nın suyuna.

Sakarya'nın suları namın söyleşir.

Hemşerim Sakarya! Öksüz Sakarya!

Ankara'dan uçan kuşlar,

"Kemal'im" der, günler - günü çağrışır.

Kahrolur, bulutlara karışır.

Gök bulut, yaşamak bulut.

Uca dağlar, dev - boyunlu morca dağlar,

Divan durmuş, bekleşir.

Mustafa'm! Mustafa Kemal'im!

 

Nasıl böyle varıp geldin? Hoş geldin!

Çıngı kaymış, alazlanmış gözlerin,

Sol gözünde güneş - südü sıcaklık

Ellerinden öperim Mustafa Kemal.

Senin dalın yaprağın, biz senin fidanların.

Biz, bunları yapamadık.

Sen elbette bilirsin, bilirsin Mustafa Kemal:

Elsiz - ayaksız bir yeşil yılan

Yaptıklarını yıkıyorlar Mustafa Kemal!

Hani bir vakitler, Kubilây'ı kestiler.

Çün buyurdun! Kesenleri astılar,

Sen uyudun. Asılanlar dirildi.

Mustafa'm! Mustafa Kemal'im!

 

Karalar kuşanmış, Kaadeniz akmam diyor,

Dokunmayın! Ağlamaktan bıkmam diyor.

Bu gece kıyamet gecesi.

Bu vapur Bandırma vapuru.

Yattığı yer nur olsun Mustafa - Kemal,

Ben ölümden korkmam diyor,

Korkmam diyen dilleri: Toz oldu - toprak oldu.

Bir kusur işledik, bağışlar mı kim bilir

O bize öğretmedi kazan kaldırmasını.

Günahı - vebâli öğretenin boynuna,

Erdirip - dolduran'a ana - avrat sövmesini.

Yüreğim kırıldı. Kanım kurudu.

 

Var git Karadeniz! Var git başımdan.

Mızıka çalındı: Düğün mü sandın

Bir yol koyup gideni gelir mi sandın?

Mustafa'm! Mustafa Kemal'im!

 

Ankara'nın taşına bak!

Tut ki baktım: Uzar gider efkârım:

Çayır ağlar, çimen ağlar. Ben ağlarım:

Gözlerimin yaşına bak!

Ankara Kalesi'nde, Rasat Tepe'de

Bir akça - şahan, gezer, dolanır

Yaşın - yaşın, mezarını aranır,

Şu dünyanın işine bak -

Mustafa'm! Mustafa Kemal'im!

 

Attila İLHAN

ŞU SONSUZ KOŞU

 

Samsun'a ayak basmış kahraman bugün,

Çayır, çimen yeşermiş zafer yolunda.

Davul zurna sesinde şahlanır düğün,

Gönlüm coşup öter bir bahar dalında.

 

Ata'nın rüyasına gelincikler sun,

Emek bahçelerinin güzel gülünü.

Bir sonsuz bir sabahtayız... o uyusun,

Sevincimiz coşturur onun gönlünü.

 

Nasıl çıkmış bir saban Samsun'dan yola

Dağlardan dağlara o zafer türküsü,

Şahlanıp bayrak çekmiş her eski kola,

Taze bir bahar açmış yurdun gözünü.

 

Al bayrağım Ankara kalesinde hür,

Dalgalanmakta altın bir çağa doğru,

Yeni kahramanlar kol kol, boy boy yürür

Şu karlı dağlardaki bayrağa doğru.

 

19 Mayıs'ın hür başına çelenk,

Kiraz mevsimi, gençlik ayı, gül ayı.

Bir bahar bahçesinde gönüller renk renk,

Şu sonsuz koşuya bak, sarmış yaylayı.

 

Ceyhun Atıf KANSU

YARIYA ÇEKİLEN BAYRAK

 

I

Bayraktar bayrağı yarıya çekti,

İkinci teşrinin onuncu günü,

Sonbaharın bütün tasası, hüznü,

Artık yaprak yaprak dökülecekti.

 

Atatürk bizimdi, büyüktü, tekdi;

Ölüm sardığı gün güzel yüzün

Bu derin azabın üzüntüsünü

Bizimle birlikte bir dünya çekti.

 

Bayrağı yarıya çeken bayraktar!

Onun cihan değer kutlu na'şını

Bizim bayrağımız sardığı zaman,

 

An hicranlarını, dök yaşlarını!

Ve nemli sabahtan, solan akşamdan

Muhteşem çelenkler örsün sonbahar!

 

II

Bahçede solan güz, sen ölmeseydin

Bu kadar sararıp solmayacaktı.

Şu yaşlı, bu genç yüz, sen ölmeseydin

Bu kadar sararıp solmayacaktı.

 

Kırılmış gönlümüz, sen ölmeseydin

Bin yasla boşalıp dolmayacaktı.

Kırılmış gönlümüz, sen ölmeseydin

Bir anda perişan olmayacaktı.

 

Koncalar dağılmış, yapraklar sarı;

Dallarda sustu kuş cıvıltıları;

Atam hayat mıydın, bahar mı, neydin?

 

Sen nasıl ölürsün anlayamadık,

Bizi ta derinden yaktı ayrılık,

Atam ölmeseydin, sen ölmeseydin...

 

Hamit Macit SEMEKLER